Guiding the flow: een onderzoek naar het effectief verspreiden van toeristen

Guiding the flow: een onderzoek naar het effectief verspreiden van toeristen

10/20/2025 - 16:30

Een recent onderzoek heeft een simpele waarheid over toeristengedrag aan het licht gebracht: bezoekers waren net zo blij met het ontdekken van minder bekende locaties dan wanneer ze drukke trekpleisters bezochten. Ze reageren op aanwijzingen in de informatie die ze krijgen, wat toeristenstromen en ervaringen beïnvloedt. Misschien wel het belangrijkste voor de bezorgdheid over overtourism is dat uit het onderzoek bleek dat er geen meetbaar risico was voor de tevredenheid van toeristen wanneer uitsluitend verborgen pareltjes werden gepromoot.
Tourism
  • Onderzoek

Beinvloeden van toeristenbewegingen en ervaringen

Dit project werd uitgevoerd in samenwerking met het Centre of Expertise in Leisure, Tourism and Hospitality (CELTH), het European Tourism Futures Institute, amsterdam&partners, Wonderful Copenhagen, de Zoey Foundation, en Breda University of Applied Sciences (BUas).

De studie onder leiding van Ondrej Mitas, seniordocent en ervaringsonderzoeker bij BUas, heeft de effectiviteit van verschillende informatiekanalen op het beïnvloeden van toeristenstromen en ervaringen in Amsterdam en Kopenhagen onderzocht. Bezoekers werden via pop-ups geworven op de officiële marketingsite van elke bestemming en ingedeeld in  experimentele groepen.

Deze groepen kregen verschillende soorten bezoekersbegeleiding:

  • Zoey, een interactieve assistent die gepersonaliseerde berichten met informatie over attracties biedt, met ofwel must-see attracties ofwel verborgen pareltjes
  • Papieren kaarten (in Amsterdam) en webgebaseerde kaarten (in Kopenhagen) met ofwel must-see attracties ofwel verborgen pareltjes

In Kopenhagen was het 12 keer waarschijnlijker dat toeristen die kaarten gebruikten met verborgen pareltjes de minder bekende gebieden verkenden vergeleken met de toeristen die must-see attracties te zien kregen. Ondertussen werd in Amsterdam de blootstelling aan content over verborgen pareltjes, met name via Zoey, in verband gebracht met verminderde beweging rond drukbezochte toeristische trekpleisters. GPS-tracking bracht aanzienlijke verschillen in bewegingspatronen aan het licht, ondanks vergelijkbare tevredenheidsniveaus in alle groepen.

Twee belangrijke strategische routes aan het licht gekomen

Een vervolgworkshop die door Bernadett Papp, senioronderzoeker aan ETFI NHL Stenden University of Applied Sciences, werd gegeven resulteerde in de verdere ontwikkeling van twee conceptideeën en uitvoerbare plannen voor de volgende stappen.

  • Personalised & Dynamic Digital Visitor Navigation: realtime, technologisch ondersteunde bezoekersbegeleiding met behulp van interactieve kaarten en nudgingtools om flexibele, gepersonaliseerde bezoekersroutes te creëren.
  • Collaborative Partnership Model Centred on Data Sharing gericht op het delen van gegevens: strategische allianties opbouwen om de doelgerichtheid van boodschappen en communicatie te verbeteren.

“Deze routes bieden veelbelovende richtlijnen voor het beheer van bezoekersstromen en verbeteren de duurzaamheid van stedelijk toerisme door middel van slimmere communicatie,” aldus Mitas.

Vecht of vlucht

Een ander recent onderzoek onder leiding van Marcel Bastiaansen, professor Leisure and Tourism Experience bij BUas heeft fascinerende inzichten aan het licht gebracht over hoe mensen drukte op toeristische bestemmingen daadwerkelijk ervaren, door gebruik te maken van hersenmonitoringtechnologie om onmiddellijke, onbewuste reacties vast te leggen. 

De onderzoekers toonden de deelnemers 360 graden virtual reality-beelden van toeristische trekpleisters in Amsterdam met verschillende aantallen mensen op verschillende afstanden, terwijl ze hun hersenactiviteit door middel van EEG-sensoren opnamen. 

“Uit het onderzoek bleek dat toeristen zich het meest op hun gemak voelen bij een matige drukte in plaats van volledig lege of overvolle ruimtes," legt Bastiaansen uit. 

De hersengegevens toonden aan dat wanneer mensen te maken krijgen met onprettige drukte, hun onmiddellijke onbewuste reactie niet alleen een slecht gevoel is, maar ook een drang om fysiek weg te gaan uit die situatie. Dit suggereert dat overtoerisme een automatische ‘vecht- of vluchtreactie’ in de hersenen van bezoekers teweegbrengt, nog voordat ze zich bewust realiseren dat ze zich onprettig voelen. Wat bewijs oplevert voor waarom mensen instinctief proberen te ontsnappen uit te drukke toeristische gebieden.

Een nieuwe kijk op het beheer van toeristenstromen

Voor steden die kampen met overtoerisme bevestigt het onderzoek naar het verspreiden van toeristen dat duurzaam beheer van toerisme geen dure infrastructuurveranderingen of controversiële toegangsprijzen vereist. In plaats daarvan suggereert het dat het simpelweg veranderen van de manier waarop we toeristen informeren en een doordacht informatieontwerp de bezoekersstromen met succes kunnen herverdelen, terwijl de kwaliteit van de bezoekerservaringen behouden blijft.

 

Meer informatie is beschikbaar op Pure:

Experiencing crowding at tourist destinations: An electro-encephalographic study
Guiding the flow: dispersing tourists through smarter communication: lessens from Amsterdam & Copenhagen